Systeem of uitvoering? Wie is verantwoordelijk voor ruim 1,5 miljard te veel aan werknemersverzekeringen per jaar!

Onze Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Eddy van Hijum, is naarstig op zoek naar vereenvoudiging en meer betaalbaarheid van de Sociale zekerheid waaronder de kosten voor de WIA. Ik nodig hem van harte uit voor een kop koffie. Wat is het geval: In 2023 waren er volgens het UWV 47803 WIA-toekenningen waarvan 14984 voor de IVA. Er waren dus 32819 WGA toekenningen.

UWV geeft in haar publicatie van 7 september 2021; “Re-integratie in het tweede spoor” het volgende aan: “Van de 100 werknemers die een tweede spoortraject startten, hebben er bij de WIA-claimbeoordeling 7 een nieuwe werkgever, zo blijkt uit het arbeidsdeskundig verslag van de claimbeoordeling.”

Het resultaat van onze trajecten is echter dat 35% van de door begeleidde werknemers weer aan het werk is waarvan 27% bij een andere werkgever (gemeten over 253 trajecten tot 31-12-23).

Wat nu als landelijk 27% weer aan het werk is bij een andere werkgever in plaats van de gerealiseerde 7%, wat is daarvan dan het effect? We nemen (bij gebrek aan meer nauwkeurige cijfers) daarbij aan dat:
1. Mensen die weer aan het werk zijn geen WIA-uitkering nodig hebben.
2. 12% van de WIA-gerechtigden na twee jaar een vervolguitkering krijgen.
3. Een WIA LGA, LAU I of LAU II uitkering gelijk is aan 70% van inkomen Jan Modaal)
4. Een gemiddelde uitkering 8 jaar duurt (bron onderzoek Nationale Nederlanden)

Dit zou dan betekenen dat we over 8 jaar bijna 7 miljard hebben bespaard op WIA-uitkeringen.

Hoe dat eruitziet:
• Het eerste jaar een besparing van €155 miljoen, elk volgend jaar oplopend tot een besparing in jaar 8 van €1,55 miljard per jaar.
• Totale besparing na 8 jaar: bijna €7 miljard. Elk volgend jaar weer € 1,55 miljard besparing.

En dan heb ik de uitvoeringskosten van het UWV (die per lopende uitkering € 2.087 per jaar bedragen) nog niet eens meegerekend.
NOOT! Dit betreft een ongeveer berekening met aannames maar de werkelijkheid zal in dezelfde orde van grootte zijn.

Met zulke cijfers zou je verwachten dat werkgevers en verzekeringsmaatschappijen massaal kiezen voor onze diensten, toch? Wij halen tenslotte hogere plaatsingscijfers. Dat is echter maar in beperkte mate een reden om ons in te schakelen. Dit komt onder andere door:

1. Kosten voor de werkgever. Hoe sociaal een werkgever ook is, hij kijkt altijd naar de kosten. Wij zijn niet de goedkoopste optie. Voor kleine werkgevers levert een herplaatsing na de verplichte loondoorbetalingsperiode geen financieel voordeel op, terwijl middelgrote en grote werkgevers vaak niet doorhebben dat ze te maken krijgen met individuele premieverhogingen voor de WGA- en ZW-component via de Werkhervattingskas (Whk) als ze veel werknemers laten instromen in de WIA of Ziektewet (ZW). Dit verhoogt hun werkgeverslasten.
2. Vermijden van loonsancties. Een werkgever wil vooral geen loonsanctie opgelegd krijgen. Als dat niet gebeurt, is hij vaak al tevreden over de re-integratie. Ook is een middelgrote- en grotere werkgever blij als er sprake is van een IVA-uitkering omdat hij daarvoor niet een rekening krijgt via de Werkhervatting kas (Whk). De WIA uitkeringen worden echter betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds, en de rekening daarvan komt uiteindelijk bij alle werkgevers terecht. De solidariteit in het systeem zorgt ervoor dat iedereen bijdraagt aan de kosten, waardoor de premies voor het Aof en de WGA-component van de Whk hoog blijven. Dit leidt echter ook tot berusting: “We kunnen er toch niets aan doen.”
3. Kleine en middelgrote werkgevers hebben vaak een verzuimverzekering en tegenwoordig zelfs een ontzorgverzekering. De verzekeraar zit daarbij aan het roer en bepaalt zelf de hoogte van de premie en het rendement op de verzekering. Elke actuaris kan je vertellen dat het geen verzekering tegen een onverwachtse gebeurtenis is maar een wetmatigheid op basis van de grote getallen. Ik heb wel eens berekend voor een kleine werkgever dat hij 7 jaar een hogere premie moest betalen omdat hij één langdurige zieke had. Het kwam eropneer dat de werkgever meer dan de helft van de geleden schade alsnog zelf moest betalen via een verhoogde premie. Vaak komt er bij de verzuimverzekering de verplichting om een arbodienst in de hand te nemen die vaak eigendom is van diezelfde verzekeraar. Tweedespoor trajecten worden natuurlijk uitgezet bij zakelijke connecties of bedrijven waar ze een belang in hebben, dit alles om nog meer de te vergoeden kosten te kunnen beïnvloeden. Wij worden niet gevraagd, formeel omdat we niet in het bezit zijn van een keurmerk, maar in werkelijkheid omdat de verzekeraar eigenlijk geen echt belang heeft bij minder schade. Immers hoe meer schade hoe hoger de premies en hoe eerder bedrijven de noodzaak van een verzuimverzekering voelen. Bovendien verdient hij dan niet meer aan de inzet van zijn eigen arbodienst en (gelieerde) 2e spoor bedrijf.
4. Ook een reden is dat Arbodiensten en verzekeraars hun geld al verdiend hebben bij het afsluiten van hun contracten of polissen. Je zou kunnen stellen dat het dus alleen maar lastig is dat er vervolgens een zieke wordt gemeld, ze hebben immers hun geld al verdiend, toch! Of redeneer ik nu te zuur. Ik bedoel hiermee dan ook niet te zeggen dat het allemaal slecht is maar het effect is wel dat de noodzaak tot het werkelijke doel van re-integratie op de achtergrond raakt. Wij in tegenstelling verdienen pas door resultaat te behalen en als het niet goed gaat brengen we de maar de helft in rekening. Dit laatste werkt natuurlijk door in onze organisatie en naar iedere trajectadviseur.
5. Omdat een 2e spoor traject verplicht is om in te zetten en omdat de kosten voor de re-integratie een grote rol spelen, bovenop de toch al forse kosten, wordt tegenwoordig een 2e spoor traject vaak aangeboden voor de duur van drie maanden. In eerste instantie lijkt dat veel goedkoper dan onze prijs. Als het in die drie maanden echter niet is gelukt sta je als werkgever natuurlijk wel onder druk om het traject te verlengen. Immers de belastbaarheid van een werknemer zal in heel veel gevallen positief wijzigen en kunnen er later meer mogelijkheden ontstaan die worden gemist omdat het 2e spoor al is afgelopen. Je moet dus wel extra maanden inkopen en uiteindelijk ben je vaak duurder uit.

Het verzuimsysteem, wat draaiend wordt gehouden door de verzuimindustrie en onze overheid, zorgt er dus voor dat we met z’n allen de exorbitante lasten gewoon zijn gaan vinden en ook blijven betalen. Dat er te veel mensen aan de kant worden gezet valt niet meer op! Er is berusting omdat de kosten (eerlijk) worden verdeeld over alle werkgevers en we er toch niks aan kunnen doen!!

Om bovenstaande besparingen te realiseren is er geen systeem- en/of wetswijziging nodig. Er moet gewoon werk worden gemaakt van goede re-integratie, met respect voor de werknemer en portemonnee van de werkgever(s).

Overigens over niet al te lange tijd komen wij naast onze bestaande dienstverlening, met nieuwe én inmiddels bewezen dienstverlening. Deze dienstverlening maakt verzuimverzekeringen voor kleine en middelgrote werkgevers overbodig, houd onze bekendmakingen in de gaten!

En meneer van Hijum, u bent van harte welkom voor die kop koffie.

Johan Roeffen
Directeur Opvius